Yoksulluk Nafakası Nedir?

Evlilik birliği içerisinde eşler arasında karşılıklı olarak bakım ve geçindirme ödevi bulunmaktadır. Bu ödev evlilik birliği bittikten hemen sonra sonlanmamakta ve kısmen devam etmektedir. Hatta Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesinde düzenlenen yoksulluk nafakası da bu ödevin bir yansıması niteliğindedir.

Türk Medeni Kanunu m. 175’e göre yoksulluk nafakası; evliliğin boşanma kararı ile bitmesi nedeniyle yoksulluğa düşecek eş lehine, diğer eş aleyhine hükmedilen nafakadır. Bu nafakayla evlilik ilişkisinin bitmesinden sonra yoksulluğa düşecek olan tarafı korumak amaçlanmıştır. Bu sebepledir ki kusurlu olan eşin dahi yoksulluk nafakasına yönelik talepte bulunma hakkı vardır.

Yoksulluk nafakası nedir, yoksulluk nafakası ne zaman talep edilebilir, yoksulluk nafakası miktarı nasıl belirlenir, yoksulluk nafakası süresiz olarak mı verilir sorularınızın yanıtı yazımızda...

Yoksulluk Nafakasına Karar Verilebilmesinin Şartları Nelerdir?

Yoksulluk nafakası ne zaman talep edilebilir dediğimizde yoksulluk nafakası talep eden eş için yoksulluk nafakasına karar verilebilmesi birtakım şartların varlığı halinde mümkün olmaktadır. Varlığı aranan yoksulluk nafakası başvuru şartları şu şekildedir:

-Yoksulluk Nafakası Talebinde Bulunulmalıdır

Yoksulluk nafakasına karar verilebilmesi için mutlaka yoksulluk nafakası isteyen tarafın talebi aranır. Çünkü hâkim yoksulluk nafakasına re’sen (kendiliğinden) karar veremez. Ayrıca boşanma davası içerisinde yoksulluk nafakası talebinde bulunmayan tarafın, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren bir yıl içerisinde yoksulluk nafakası talepli bir dava açması mümkündür. Ancak anlaşmalı boşanma ile boşandıktan sonra nafaka talep etmek isteyen tarafın bu konuyla ilgili olarak ayrı bir dava açması mümkün olmamaktadır.

-Yoksulluk Nafakası Talep Eden Eş Diğerinden Daha Ağır Kusurlu Olmamalıdır

Yoksulluk nafakası almak isteyen eş diğer eşten daha az kusurlu veya diğer eşle eşit kusurlu olmalıdır. Diğer eşten daha ağır kusurlu olan eşin yoksulluk nafakası talebinde bulunması halinde yoksulluk nafakasına hükmolunamaz. Nafakayı ödeyecek olan eşin ise kusuru aranmamakta ve iki tarafın da kusursuz olması durumunda kusursuz olan eş için yoksulluk nafakası ödemesi yönünde karar verilebilmektedir.

-Nafaka Talep Eden Eş Boşanma Yüzünden Yoksulluğa Düşecek Olmalıdır

Yoksulluk nafakası talebinde bulunan eşin evlilik birliğinin sona ermesi yüzünden yoksulluğa düşme tehlikesiyle karşılaşması gerekmektedir. Bu durum eşin hiçbir gelirinin olmamasından veya çalışamayacak durumda olmasından kaynaklanabilmektedir.

Ayrıca Yargıtay kararlarına göre, zorunlu ve gerekli ihtiyaçlarını minimum düzeyde karşılayamayacak olan kişi yoksul olarak kabul edilmelidir. Bu ihtiyaçların kapsamına yeme, içme, barınma, kültür, ulaşım, sağlık ve eğitim gibi unsurların tamamı girmektedir.

Bu sebeple maddi geliri olan, boşanma sebebiyle yoksulluğa düşmeyen, gayrimenkulü veya aracı bulunan veya dul aylığı, emekli maaşı, yaşlılık aylığı yeterli olan eşler yoksulluk nafakası almaya hak kazanamayacaklardır.

Yoksulluk Nafakası Ne Zaman Talep Edilebilir?

Yoksulluk nafakası ne zaman talep edilebilir dediğimizde; yoksulluk nafakası; boşanma davası sırasında, boşanma davası kesinleştikten sonra 1 yıl içinde ve evliğin iptali durumunda talep edilebilmektedir. Ayrıca evliliğin iptali durumunda da yoksulluk nafakasına hükmolunabilmesinin sebebi, bir evliliğin hukuken geçersizliği tespit edilerek sona ermiş olması durumunda dahi; bu evliliğin, hukuken geçerli bir evliliğin tüm sonuçlarını doğuracak olmasıdır.

Yoksulluk Nafakası Miktarı Nasıl Belirlenir?

Yoksulluk nafakası miktarı her durum için ayrıca bir inceleme yapılarak, nafaka sorumlusunun maddi gücüyle orantılı olacak şekilde ve nafaka alacaklısının da maddi durumu, yaşam standardı ve evlilik içerisindeki refah durumu da göz önünde bulundurarak hâkim tarafından belirlenmektedir. Yoksulluk nafakası miktarı nasıl belirlenir sorusunun cevabı taraflara göre değişmektedir.

Yoksulluk Nafakasına İlişkin Davalar Hangi Mahkemede Görülür?

Yoksulluk nafakası talebi boşanma davası sırasında yapılacaksa görevli ve yetkili mahkeme boşanma davasının görüldüğü Aile Mahkemesi olacaktır.

Yoksulluk nafakası talebinin boşanma davasından sonra yapılacağı durumda ise bu dava boşanma davasının kesinleşme tarihinden itibaren 1 yıl içinde açmalıdır. Bu dava bakımından görevli mahkeme yine Aile Mahkemesi olup yetkili mahkeme ise nafaka alacaklısının yerleşim yeridir.

Yoksulluk Nafakası Süresiz Olarak Mı Verilir?

Yoksulluk nafakası süresiz olarak mı verilir? Türk Medeni Kanunu uyarınca, yoksulluk nafakası talep halinde verilebilen bir nafakadır ve kural olarak süresiz verilmektedir. Hatta bu sebeple yoksulluk nafakası süresiz nafaka olarak da adlandırılmaktadır. Yoksulluk nafakası için talepte bulunan taraf bu nafakayı süresiz olarak istediğinde yoksulluk nafakasına süresiz olarak karar verilmektedir.

Ancak hukuk sistemimizde taleple bağlılık ilkesi bulunduğundan yoksulluk nafakasının yalnızca belirli bir yıl için ödenmesi talep edilirse, bu durumda hâkim talepten fazlasına karar veremeyecektir. Bu sebeple belirli bir süreyle yoksulluk nafakasının talep edilmiş olması halinde hâkim, bu talep doğrultusunda yani belirli bir süre için olacak şekilde yoksulluk nafakasına karar verebilmektedir.

Yoksulluk Nafakasını Ortadan Kaldırmak Mümkün Müdür?

Yoksulluk nafakasına karar verilebilmesi için gerekli şartlarda değişiklik olması durumunda yoksulluk nafakasının kaldırılması talebiyle dava açılması ve hâkimin bu konuda karar vermesiyle yoksulluk nafakasının kaldırılabilmesi mümkündür. Çünkü yoksulluk nafakasının amacı boşanma nedeniyle eşin yoksulluğa düşmesini engellemektir. Eğer nafaka alan eşin yoksulluğu ortadan kalkarsa yoksulluk nafakası sona erecektir.

Ayrıca yoksulluk nafakası alan eşin başka biri ile evlenmesi durumunda da yoksulluk nafakası ortadan kalacaktır. Bu durumda yoksulluk nafakası ödeme yükümlülüğü diğer eşin evlilik tarihi itibariyle ortadan kalkar. Bu sebeple uygulamada genellikle yoksulluk nafakasını kaybetmemek için evlenmeyerek fiilen birlikte yaşandığı görülmektedir. Bu durumda yani nafaka ödenen tarafın evli olmamasına rağmen fiilen evlenmiş gibi bir yaşam sürmesi halinde, nafaka borçlusunun talebi ile mahkeme yoksulluk nafakasını sona erdirebilir.

Bu haller dışında yoksulluk nafakası alan eş ya da ödeyen eşten biri öldüğünde de nafaka kendiliğinden ortadan kalkacaktır.

Yoksulluk Nafakasını Arttırmak veya Azaltmak Mümkün Müdür?

Hem yoksulluk nafakası borçlusunun hem de alacaklısının, gerek ülkenin ekonomik koşullarının değişmesi gerek kendilerinin ekonomik koşullarının değişmesi sebebiyle yoksulluk nafakasının artırılması veya indirilmesi talebiyle dava açmaları mümkündür. Örneğin nafaka borçlusunun yeniden evlenmesi ve çocuklarının olması yoksulluk nafakasını ödemesinde güçlük çıkartmış ise yoksulluk nafakasının azaltılması için nafaka borçlusu dava açabilmektedir. Aynı şekilde enflasyonun değişmesi ve alım gücündeki düşüş nedeniyle yoksulluk nafakası miktarı kendisine yeterli gelmeyen nafaka alacaklısının da bu nedene bağlı olarak yoksulluk nafakasının arttırılması için dava açma hakkı bulunmaktadır.

Yoksulluk nafakası nedir, yoksulluk nafakası ne zaman talep edilebilir, yoksulluk nafakası miktarı nasıl belirlenir, yoksulluk nafakası süresiz olarak mı verilir gibi sorularınızı uzman avukatlarımıza sorabilir, hukuki destek talep edebilirsiniz.

[widget-129]