- Konu Başlıkları
- Mobbing Nedir? Mobbinge Uğrayan İşçinin Hakları
- Mobbinge Uğrayan İşçinin Hakları Nelerdir?
- Mobbinge Karşı Hangi Mahkemede Dava Açılmalıdır?
- Mobbing Nasıl İspat Edilebilir?
- Mobbinge Yönelik Bir Dava Açmak İçin İşten Ayrılmış Olmak Zorunlu Mudur?
- Mobbinge Yönelik Olarak Açılan Davayı Avukat İle Takip Zorunlu Mudur?
Mobbing Nedir? Mobbinge Uğrayan İşçinin Hakları
Yeni yeni duymaya başladığımız bir kavram olan mobbing, “sistematik olarak, mağduru bezdirme kastıyla, süregelen biçimde, iş yerinde, mağdura yönelik duygusal taciz ve/veya fiziksel şiddet tehdidi ile ortaya çıkan, mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda ve sağlığında zarar ortaya çıkaran, davranışlardır.”
Ülkemizde işverenler mobbingi genellikle İş Kanunlarının işçiyi koruyan tazminat ve işe iade hükümlerinden kurtulmak ve işçiyi istifaya zorlamak için uygulamaktadır. Yargıtay 9. HD 2018/2698 E., 2018/6873 K. ve 28.03.2018 tarihli güncel bir kararında, işveren tarafından işçiye “Ya istifa dilekçesini imzalarsınız ya da haklarınızı mahkeme kanalıyla almak için 1 sene- 2 sene uğraşırsınız” denmesini, baskı olarak tanımlamıştır.
Ayrıca erkek yöneticiler tarafından kadın yöneticilere karşı mobbing uygulanması da ülkemizde sıkça görülmektedir. Kanunlarımızda yer alan düzenlemeler uyarınca işçilerin işverenlerince uğratıldıkları mobbinge karşı haklarını arayabilmeleri mümkündür. Mobbing nedir, mobbinge uğrayan işçinin hakları nelerdir, mobbing nasıl kanıtlanır ve mobbing davası hangi mahkemede görülür, yakından bakalım...
Mobbinge Uğrayan İşçinin Hakları Nelerdir?
Mobbinge uğrayan işçinin hakları merak edilen bir konudur. Mobbinge uğramak son yıllarda sıkça karşılaşılan bir durum olduğu için mobbing davası sayısı da artmıştır. Mobbinge uğrayan işçinin hakları;
1-Haklı nedenle fesih: Mobbinge uğrayan işçinin hakları arasında ilk olarak haklı nedenle fesih vardır. İşçinin işyerinde psikolojik tacize uğraması durumunda, İş Kanunu m. 24’te ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri hallerde de fesih yapılabileceği belirtildiği için, işçinin psikolojik taciz sebebi ile iş sözleşmesini derhal sona erdirebileceği kabul edilmelidir. (Ancak bu hal sadece söz konusu eylemlerin açıkça işveren tarafından gerçekleştirilmesi durumunda geçerli olabilecek bir durumdur.) İşyerinde psikolojik tacizin yani mobbing başka bir işçi veya üçüncü bir kişi tarafından gerçekleştirilirse İş Kanunu m. 24/II-d (işçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemlerin alınmaması) çerçevesinde işçi iş sözleşmesini derhal feshedebilecektir. Her ne kadar bu madde cinsel tacizi düzenlemiş olsa da işçi, işyerinde psikolojik taciz durumunda da bu hükmü kıyasen uygulayarak iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshedebilir.
2-Tazminat: Mobbinge uğrayan işçinin hakları olarak tazminat da söz konusu olmaktadır. İşveren veya başka bir işçi tarafından psikolojik tacize uğrayan ve bundan zarar gören işçi, işverenin TBK’nın 417. maddesi ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndan doğan gözetim borcuna aykırılık iddiası ile TBK’nın 112. maddesi kapsamında maddi ve manevi zararının tazminini talep edebilecektir.
3-Çalışmaktan Kaçınma Hakkı: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda işçinin ‘çalışmaktan kaçınma hakkı’ düzenlenmiştir. Buna göre, ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Yani işyerinde psikolojik taciz eylemlerinde bulunan kim olursa olsun, tacize uğrayan işçinin bildirimi üzerine işveren bunları sona erdirmek amacı ile hiçbir girişimde bulunmamış ise, bu durumda işçi iş sözleşmesinden doğan iş görme borcunu gereği gibi ifa edebilmek için kendisine elverişli bir çalışma ortamının sağlanmasını talep edebilir. Bu ortam sağlanana kadar ise çalışmaktan kaçınabilir. Mobbinge uğrayan işçinin hakları arasında bir diğeri de budur.
Mobbinge Karşı Hangi Mahkemede Dava Açılmalıdır?
İşçinin kendisine uygulanan mobbing sebebiyle açacağı davalarda İş Mahkemeleri görevlidir. Mobbing davası iş mahkemeleringe görülmektedir.
Mobbing davası için yetkili mahkeme ise işverenin ikametgâhının bulunduğu yer veya işyerinin bağlı olduğu yer mahkemesidir. Yani mobbing davası açmak isteyen işçi, mobbing uyguladığını iddia ettiği işverenin ikametgâhının bulunduğu İş Mahkemesi’nde ya da ilgili iş yerinin bağlı olduğu İş Mahkemesi’nde dava açabilmektedir.
Ayrıca mobbinge konu davranış şikâyete tabi bir suç ihtiva ediyorsa şikâyet süresi (6 ay) geçirilmeden şikâyette bulunulmalıdır. Şikâyet hakkı süresi dolmadan yani şikâyet hakkı düşmeden ilgili mercilere başvuruda bulunulması gerekmektedir. Bu durumda da mobbing davası suçun niteliğine göre Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecektir.
Mobbing Nasıl İspat Edilebilir?
Mobbing nasıl kanıtlanır? Mobbing her ne kadar ispatı zor bir durum olsa da güncel Yargıtay kararlarında, mobbing uygulanmadığının ispat külfetinin işverende olduğu, mobbing varlığı için kişilik haklarının ağır bir şekilde zedelenmesine de gerek olmadığı ve hafif saldırıların bile mobbinge sebebiyet verdiği belirtmektedir.
Bu nedenle mobbinge maruz kalan işçinin; psikolojisinin bozulduğuna dair sağlık raporu, tanık beyanları, amirine yaptığı yazılı başvuru veya çalıştığı kuruma bu konuyla ilgili olarak çektiği ihtarname gibi ispat vasıtalarından yararlanarak mobbingi ispatlaması mümkündür. Mobbinge uğrayan işçinin hakları mobbing ispatlandığında dava yoluyla korunabilir.
Mobbinge Yönelik Bir Dava Açmak İçin İşten Ayrılmış Olmak Zorunlu Mudur?
Mobbing davası açmak için işçinin işten ayrılmış olması gibi bir koşul aranmayıp işçi bu davayı hem çalışırken hem de işten ayrıldıktan sonra açabilmektedir. Çalışıyorken mobbing nasıl ispat edilebilir diyenler için işten çıktıktan sonra da mobbingi kanıtlamak önemli olmaktadır.
Mobbinge Yönelik Olarak Açılan Davayı Avukat İle Takip Zorunlu Mudur?
İşçi maruz kaldığı mobbinge yönelik davayı bizzat kendisi açabileceği gibi bu konuda yetkilendireceği bir avukat aracılığıyla da davayı takip edebilir. Ancak burada önemle belirtmek gerekir ki mobbing ispatı zor olan bir konu olup hangi yollardan hukuka uygun bir şekilde ispatın gerçekleştirilebileceği hususu da yine avukatların bilgisi dâhilindedir. İşçilerin kendilerine uygulanan mobbinge karşı belitmiş olduğumuz kanuna dayalı haklarını kullanabilmeleri konusunda avukatlardan hukuki yardım almalarında büyük fayda bulunmaktadır. Mobbing nedir, mobbinge uğrayan işçinin hakları nelerdir, mobbing nasıl ispat edilebilir, mobbing nasıl kanıtlanır, mobbing davası hangi mahkemede görülür gibi sorularınız hukuki yardım talepleriniz için bizlerle iletişime geçerek danışmaktan lütfen çekinmeyiniz.
[widget-129]
