- Konu Başlıkları
- Vasiyetnamenin İptali Davası Nedir?
- Hangi Hallerde Vasiyetnamenin İptali Davası Açılır?
- Kimler Vasiyetnamenin İptali Davasının Davacısı Olabilir?
- Kimler Vasiyetnamenin İptali Davasının Davalısı Olabilir?
- Vasiyetnamenin İptali Davasında İspat Yükü Kimdedir?
- Vasiyetnamenin İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır?
- Vasiyetnamenin İptali Davası Ne Zamana Kadar Açılabilir?
- Vasiyetin İptali Davası Vasiyetin Tamamına Karşı Açılmak Zorunda Mıdır?
- Vasiyetnamenin İptali Kararının Nasıl Bir Etkisi Vardır?
Vasiyetnamenin İptali Davası Nedir?
Vasiyetnamenin iptali davası; hukuka aykırı olan vasiyetnamenin, hakları zedelenen kişiler tarafından hüküm ifade etmemesinin sağlanması için açılan bir davadır. Vasiyetname bir ölüme bağlı tasarruf olduğundan, vasiyetnamenin iptal edilmesini sağlayan davalara genel olarak ölüme bağlı tasarrufların iptali davaları denilmektedir.
Vasiyetnamenin iptalini kimler isteyebilir, vasiyetnamenin iptali davası süre, vasiyetnamenin iptali sebepleri, vasiyetnamenin iptali davası zamanaşımı gibi konular yazımızda.
Hangi Hallerde Vasiyetnamenin İptali Davası Açılır?
Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Davası, Türk Medeni Kanunu’nun 557-559. maddeleri arasında ve İptal Davası Sebepleri başlıkları altında düzenlenmiştir. Buna göre vasiyetin iptali davasına konu olabilecek hukuka aykırılıkları ve vasiyetnamenin iptali sebepleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Ehliyetsizlik
Vasiyetnamenin iptali sebepleri arasında ilk sırada ehliyetsizlik vardır. Türk Medeni Kanunu m. 557’de belirtildiği üzere vasiyetname ve miras sözleşmelerinde ölüme bağlı tasarrufta bulunan kimse tasarruf anında ölüme bağlı tasarrufta bulunma ehliyetine sahip değil ise bu tasarrufun iptal edilmesi mümkündür. Vasiyetnamede ehliyet şartı olarak ayırt etme gücüne sahip olmak ve 15 yaşını doldurmuş olmak yeterli iken miras sözleşmesinde ehliyet bakımından ayırt etme gücüne sahip olmak, ergin olmak ve kısıtlı bulunmamak şartları aranmaktadır. Bu nedenle vasiyetname düzenleyen kişi düzenleme anında 15 yaşını doldurmamışsa ve ayırt etme gücüne sahip değilse, bu şekilde düzenlenen vasiyetname için vasiyetnamenin iptali davası açmak mümkün olacaktır.
- İrade Sakatlıkları
İrade sakatlıkları yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yapılma duurmları olarak söylenebilmektedir. TMK. m. 504/1 hükmünün birinci cümlesinde miras bırakanın yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yaptığı ölüme bağlı tasarrufların geçersiz olacağı belirtilmiştir. Ancak yine aynı maddenin devamında, miras bırakan yanıldığını veya aldatıldığını öğrendiği ya da korkutma veya zorlama etkisinden kurtulduğu günden başlayarak bir yıl içinde tasarruftan dönmediği takdirde tasarruf geçerli sayılacağı belirtilmiştir. Bu durumda ölüme bağlı bir tasarruftaki irade sakatlıkları miras bırakanın sağlığında öğrenilmiş ise, miras bırakan bir yıl içinde yaptığı tasarruftan dönebilecektir. Bu bir yılık süre zarfı geçmiş ancak miras bırakan tasarruftan dönmemiş ise artık miras bırakan öldükten sonra mirasçıları irade bozukluğunu ileri süremeyeceklerdir. Ölüme bağlı tasarruftaki irade sakatlıkları miras bırakanın sağlığında öğrenilmemiş ise bu durumda mirasçılar süresi içinde iptal davası açabileceklerdir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri arasında ehliyetsizlik de vardır.
- Tasarrufun İçeriğinin, Bağlandığı Koşulların Veya Yüklemelerin Hukuka veya Ahlaka Aykırı Olması
Türk Medeni Kanunu m. 557 hükmüne göre ahlaka aykırılıktan söz edilebilmek için ölüme bağlı tasarrufun kendisinin ahlaka aykırı olması gerekir. Miras bırakanın bu ahlaka aykırılığı önceden görmüş olması ve tasvip etmiş olup olmamasının bir önemi yoktur. Ölüme bağlı tasarruflar hukuka veya ahlaka aykırı ise iptal davası açılması gereklidir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri arasında en önemlilerden biri budur.
- Şekil Noksanlığı
Ölüme bağlı tasarruflarda sağlar arası tasarruflardan farklı olarak şekil kurallarına uyulmaması iptal edilebilirlik sonucunu doğurur. Medeni Kanun m. 582/3 hükmü bu kuralın istisnasını oluşturur. Bu hükme göre İptal davası, ölüme bağlı tasarrufla kendilerine, eşlerine veya hısımlarına kazandırma yapılanların tasarrufun düzenlenmesine katılmalarının yol açtığı sakatlığa dayandığı takdirde tasarrufun tamamı değil, yalnız bu kazandırmalar iptal edilir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri şekil noksanlığını da içermektedir.
Kimler Vasiyetnamenin İptali Davasının Davacısı Olabilir?
TMK m. 558/1’e göre ölüme bağlı vasiyetnamenin iptali davası davacı sıfatı ölüme bağlı tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısına aittir. Bu nedenle vasiyetnamenin iptalinde menfaati bulunan mirasçılar veya vasiyet alacaklıları vasiyetnamenin iptali davası açabileceklerdir.
Kimler Vasiyetnamenin İptali Davasının Davalısı Olabilir?
Vasiyetnamenin iptali davası davalı statüsünde, tasarrufun geçerli kalması menfaatine olan kişiler yer almaktadır. Vasiyetnamenin iptali davası davalı kişiler vasiyet alacaklısı, atanan mirasçı, bir yükümlünün lehtarı, kurulan bir vakfın yönetim organı vs. olabilmektedir.
Vasiyetnamenin İptali Davasında İspat Yükü Kimdedir?
Vasiyetnamenin iptali davası için ispat yükü davacıya aittir. Davacı, ölüme bağlı tasarrufun iptalini gerektiren bir sebebin mevcut olduğunu ispatlamakla yükümlüdür. Davacı bu ispatı gerçekleştirdiğinde iptal davasına konu edilen tasarruflarla ilgili olarak vasiyetname hüküm ifade etmeyecektir.
Vasiyetnamenin İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Vasiyetnamenin iptali davası görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesi Asliye Hukuk Mahkemesidir. Miras malları nerede olursa olsun bu dava, miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesinde açılmak zorundadır ve miras bırakanın yerleşim yeri bu konuda kesin yetkili mahkemedir.
Vasiyetnamenin İptali Davası Ne Zamana Kadar Açılabilir?
Vasiyetnamenin iptali davası açma hakkı, davacının; ölüme bağlı tasarrufu, iptal sebebini, kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl geçmekle düşer. Vasiyetname usulünce açılıp ilgililere tebliğ edilmeden bir yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlamaz. Vasiyetnamenin iptali davası açma hakkı, her halde, vasiyetname açılma tarihinin üzerinden, iyi niyetli davalılara karşı on yıl, iyi niyetli olmayan davalılara karşı yirmi yıl geçmekle düşer. Bir kimse vasiyetname düzenleyenin ehliyetsiz olduğunu bildiği veya bilmesi gerektiği her halde kötü niyeti sayılır. Vasiyetnamenin iptali davası süre için avukatlarımızdan bilgi alabilirsiniz.
Vasiyetin İptali Davası Vasiyetin Tamamına Karşı Açılmak Zorunda Mıdır?
Vasiyetnamenin iptali davası sırasında, vasiyetnameyle yapılan tüm tasarruflar bakımından talep etmek zorunlu olmayıp, iptal sebebinin var olduğu bir kısım tasarruflar bakımından da vasiyetnamenin iptalini talep etmek mümkündür. Türk Medeni Kanunu’nun 558/2,3 hükümlerinde iptal davasının, ölüme bağlı tasarrufun tamamına veya bir kısmına ilişkin olabileceği belirtilmiştir.
Vasiyetnamenin İptali Kararının Nasıl Bir Etkisi Vardır?
Vasiyetnamenin iptali kararı geçmişe etkilidir. Yani vasiyeti yapıldığı andan itibaren ortadan kaldırır. Vasiyetnamenin iptali davası sadece davanın taraflarını bağlar, açmayan kişiler yönünden hüküm ve sonuç doğurmaz. Vasiyetnamenin iptali davası tasarrufun bir bölümüne yönelik açıldıysa, vasiyetnamenin iptali davası açılmayan bölümler yönünden vasiyetname, hüküm ve sonuç doğurmaya devam eder.
Vasiyetnamenin iptalini kimler isteyebilir, vasiyetnamenin iptali davası süre ne kadardır, vasiyetnamenin iptali sebepleri nelerdir, vasiyetnamenin iptali davası zamanaşımı olur mu, vasiyetnamenin iptali davası davalı kimdir sorularınızın detaylı cevabı için avukatlarımıza ulaşabilirsiniz.
[widget-129]
