- Konu Başlıkları
- Kimler Tenkis Davası Açabilir? Tenkis Davası Açma Şartları Neler?
- Tenkis Davası Nedir?
- Tenkis Davasını Kimler Açabilir?
- Saklı Paylı Mirasçı Kimdir?
- Tenkis Davası Kime Karşı Açılabilir?
- Hangi Tasarruflar Tenkise Tabidir?
- Tenkiste Sıra Nedir?
- Tenkis Davası Ne Zaman Açılmalıdır?
- Tenkis Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Kimler Tenkis Davası Açabilir? Tenkis Davası Açma Şartları Neler?
Herkes malvarlığı üzerince serbestçe tasarruf etme hakkına sahiptir. Ancak bazı durumlarda bu tasarruf yetkisinin kısıtlanması gereği duyulmuştur. Medeni Kanunun mirasa ilişkin düzenlemelerini içeren üçüncü kitabı Miras Hukuku bu tasarruf yetkisini kısıtlayan hükümler içermektedir. Medeni Kanun ana hatlarıyla ailenin korunmasını ön planda tutan bir yapıya sahip olduğundan dolayı kişinin ölümü sonrasında da bu anlayışa göre hareket edilmiş olup murisin tasarruflarının sınırını saklı paylı yasal mirasçıların haklarını ihlal etmeyecek şekilde çizmiştir. Muris ölmeden önce yaptığı tasarruflarla veya düzenlediği vasiyetname yahut miras sözleşmesi ile saklı paylı yasal mirasçılarının hakkını ihlal etmiş olabilir. Hakkı ihlal edilen kişi dava açarak yapılan tasarrufun yapıldığı andan itibaren geçersizliğini sağlayabilir ve ihlali ortadan kaldırabilir.
Tenkis davasını kimler açabilir, saklı paylı mirasçı kimdir, tenkis davası kime karşı açılabilir, tenkis davası ne zaman açılmalıdır sorularınızın yanıtı sayfamızda.
Tenkis Davası Nedir?
Tenkis kelime anlamı olarak ‘indirmek’ ‘azaltmak’ anlamlarına gelmektedir. Tenkis davası, saklı paylı yasal mirasçının hakkının ihlal edildiği ölçüde murisin yaptığı tasarruflardan indirim yapılmasını sağladığı bozucu yenilik doğuran bir davadır. O halde amaç, miras bırakanın saklı pay oranlarını ihlal eden tasarruflarının yasal sınıra indirilmesidir. Ancak murisin yaptığı ihlaller kendiliğinden hükümsüz olmayıp, hakkı ihlal edilen saklı paylı mirasçının tenkis davası açması veya açılan bir davada tenkis defi ileri sürmesi gerekir.
''Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarrufların tenkisini dava edebilirler.'' (TMK m.560)
Tenkis Davasını Kimler Açabilir?
Tenkis davasını kimler açabilir dediğimizde tenkis davası açma hakkı sadece saklı paylı mirasçılara tanınmıştır. Saklı paylı olmayan mirasçılar miras payına sahip olsa bile bu davayı açamayacaktır. Saklı paylı mirasçı haklı olarak mirasçılıktan çıkarılmış ise bu davayı açma hakkı da saklı payı gibi ortadan kalkacaktır.
Saklı payı ihlal edilen kişilerden her biri birbirinden bağımsız olarak bu davayı açabilir. Ancak açılan dava sadece davayı açan kişi için sonuç doğuracaktır.
Saklı paylı mirasçının alacaklıları da bu davayı açabilir. Ancak bunun için mirasçının bu davayı açmamış olması ve hakkında aciz vesikası olması gerekmektedir.
Saklı Paylı Mirasçı Kimdir?
Saklı paylı mirasçı, miras bırakanın malvarlığı üzerinde yaptığı tasarruflar karşısında miras payları kanunda belirtilen oranlarda korunan mirasçılardır. Kanuna göre saklı paylı mirasçılar ve saklı pay oranları aşağıdaki gibidir:
- Altsoy (çocuk, evlatlık, torun) için yasal miras payının yarısı
- Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri
- Sağ kalan eş için altsoy veya ana ve baba ile mirasçı ise yasal miras payının tamamı, diğer hallerde ise yasal miras payının dörtte üçü
Tenkis Davası Kime Karşı Açılabilir?
Tenkis davasında karşı taraf miras bırakanın kazandırma yaptığı kişilerdir. Bu kişiler üçüncü şahıslar olabileceği gibi başka bir saklı paylı mirasçı da olabilir. Murisin kazandırma yaptığı kişi veya kişiler ölmüş ise dava mirasçılarına karşı açılabilir. Bununla birlikte Yargıtay saklı paylı mirasçıların korunması için bir istisna kabul etmiştir. Eğer söz konusu malı kazandırma ile elde etmiş olan kişi kötü niyetli olarak bu malı üçüncü kişilere devretmiş ise dava devredilen kişiye karşı açılabilecektir.
Hangi Tasarruflar Tenkise Tabidir?
Tenkis, miras bırakanın yaptığı bütün tasarruflar için söz konusu olamaz. Miras bırakanın yaptığı ölüme bağlı tasarruflar (vasiyet, miras sözleşmesi gibi) ve bazı sağlararası kazandırmalar tenkise tabidir. Kanunda hangi sağlararası kazandırmaların tenkis hesabına tabi olacağı sayılmıştır.
Tenkiste Sıra Nedir?
Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır.
Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar en son sırada tenkis edilir.
Tenkis Davası Ne Zaman Açılmalıdır?
Tenkis davası açma hakkı, saklı paylı mirasçıların saklı paylarına yapılan ihlali öğrendiği günden itibaren bir yıl içerisinde ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda ise mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmesiyle düşer. Bu süreler hak düşürücü sürelerdir.
Tenkis iddiası, defi yoluyla her zaman ileri sürülebilir. Kişi dava açma süresini kaçırmış olsa dahi kendisine yöneltilen kazandırmaya ilişkin taleplere karşı defi olarak öne sürebilir.
Tenkis Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Tenkis davası miras bırakanın son yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır.
Yukarıda kısaca açıklamaya çalıştığımız tenkis davası, detaylı hesaplamalara dayalı teknik bir konudur. Çoğu zaman saklı pay oranlarının karşılığı, ihlal edilip edilmediği, edilmiş ise ihlalin ne kadar olduğu kolaylıkla tespit edilemez. Bu sebeple süreci miras hukukunda uzman bir avukatla yürütmek ihlale uğrayan haklarınızın tespiti ve kazanımı konusunda oldukça önemlidir. Tenkis davasını kimler açabilir, saklı paylı mirasçı kimdir, tenkis davası kime karşı açılabilir, tenkis davası ne zaman açılmalıdır gibi sorularınız ve hukuki talepleriniz için bize ulaşabilirsiniz.
[widget-129]
