- Konu Başlıkları
- Mirastan Feragat Nedir?
- Mirastan Feragat Yazılı Bir Sözleşme İle Yapılmak Zorunda Mıdır?
- Kaç Farklı Şekilde Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir?
- İvazsız (Karşılıksız) Mirastan Feragat Sözleşmesi Nedir?
- İvazlı (Karşılıklı) Mirastan Feragat Sözleşmesi Nedir?
- Kimler Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapabilir?
- Mirastan Feragat Sözleşmesinin Geçerlilik ve Düzenlenme Şekli Nedir?
- Mirastan Feragat Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
- Mirastan Feragat Sözleşmesinin Vekil Aracılığıyla Yapılabilmesi Mümkün Müdür?
- İvazlı Mirastan Feragat Sözleşmesi Alt Soyu Kapsar Mı?
- İvazsız Mirastan Feragat Sözleşmesi Alt Soyu Kapsar Mı?
- Mirastan Feragat Sözleşmesinden Dönmek Mümkün Müdür?
- Mirastan Feragat Sözleşmesinin Sonuçları Nelerdir?
- Mirastan Feragat Sözleşmesi İptal Edilebilir Mi?
Mirastan Feragat Nedir?
Mirastan feragat sözleşmesi mirasçının, ileride doğacak olan hakkı sebebiyle beklenen hakkından vazgeçtiğini beyan ettiği bir sözleşmedir. Bu sözleşme TMK m. 528 hükmünde düzenlenmiştir. Bir diğer deyişle mirastan feragat sözleşmesi ileride doğacak olan mirastan ve mirasçılık sıfatından yoksun kalınmak amacıyla yapılan bir sözleşmedir.
Mirastan feragat nasıl olur, mirastan feragat dilekçesi nasıl hazırlanır, mirastan feragat sözleşmesi zamanaşımı ve mirastan feragat sözleşmesi iptali konuları hakkında detaylı bilgi yazımızda.
Mirastan Feragat Yazılı Bir Sözleşme İle Yapılmak Zorunda Mıdır?
Mirastan feragat nasıl olur? Mirastan feragat, kişilerin birbirine karşılıklı olarak söz vermesiyle veya mirastan feragat edildiğini beyan etmeleriyle yapmak mümkün değildir. Mirastan feragat sözleşmesi sözlü olarak yapılamaz. Geçerli bir şekilde mirastan feragat sözleşmesinin yapılabilmesi için mirasçı ile miras bırakan arasında yazılı şekilde ve resmi olarak yapılan bir sözleşmenin varlığı gerekmektedir. Yapılan bu sözleşme mirastan feragat sözleşmesi olarak adlandırılmaktadır. Bu nedenle mirastan feragat için yazılı bir sözleşme yapmak hatta geçerlilik şartlarını taşıyan yazılı bir sözleşme yapmak zorunludur.
Kaç Farklı Şekilde Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir?
Mirastan feragat nasıl olur dediğimizde sözleşmenin gerekliliği söz konusudur. Mirastan feragat sözleşmesi iki farklı türde yapabilmektedir. Bunlar, ivazlı yani karşılıklı mirastan feragat sözleşmesi ve ivazsız yani karşılıksız mirastan feragat sözleşmesi şeklindedir.
İvazsız (Karşılıksız) Mirastan Feragat Sözleşmesi Nedir?
İvazsız mirastan feragat sözleşmesinde mirasçı miras bırakan hayattayken herhangi bir karşılık almadan kendi yasal hakkı olan mirastan vazgeçmektedir. Bu durumda ivazsız mirastan feragat sözleşmesini imzalayan kişi, miras bırakandan herhangi bir bedel almaksızın müstakbel veya muhtemel mirasçılık sıfatından feragat etmiş olur. Bu nedenle mirasçı miras bırakanın ölümünden sonra herhangi bir hak talep edemez. Yapılan feragat sözleşmesi ivazsız olduğu için miras bırakan da herhangi bir borç altına girmez. Miras bırakan öldüğünde ise miras, mirastan feragat eden mirasçı hariç diğer mirasçılar arasında paylaştırılır.
İvazlı (Karşılıklı) Mirastan Feragat Sözleşmesi Nedir?
İvazlı yani karşılıklı olarak mirastan feragat edilmesi durumunda, mirastan feragat edilmesi için mirasçıya belirli bir mal veya para verilmektedir. Yani bu durumda mirasçı mirastan ve mirasçılık sıfatından vazgeçmesi karşılığında bir bedel almaktadır. Bu sebeple miras bırakan ivazlı mirastan feragat sözleşmesinin yapılmasıyla birlikte, mirastan feragat eden mirasçıya bedel ödeme borcu altına girmektedir. İvazlı mirastan feragat sözleşmesi yapıldığında mirastan feragat karşılığında alınan bedelin yasal saklı paydan daha düşük olması durumunda, feragat eden mirasçı denkleştirme maksadıyla herhangi bir hak talep edemez. Karşılığı alınarak mirastan feragat edilmesi halinde mirasçının altsoyu da bu feragatten etkilenmektedir. Bunun aksinin sözleşme ile kararlaştırılması ise mümkündür.
Kimler Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapabilir?
Mirastan feragat sözleşmesi kural olarak bir kişi ile onun mirasçıları arasında yapılabilmektedir. Ancak kişinin saklı paylı mirasçısı olmayan bir kimseyi mirasından mahrum bırakabilmesi için mirastan feragat sözleşmesine gerek olmayıp, miras bırakan bunu tek taraflı bir işlem ile de yapabilmektedir. Bu nedenle mirastan feragat sözleşmesi miras bırakan ile onun saklı paylı mirasçıları arasında yapılmaktadır. Türk Medeni Kanunu düzenlemeleri uyarınca saklı paylı kişiler; eş, altsoy, anne ve babadır. Bu kapsamda mirastan feragat sözleşmesinin asıl önemini gösterdiği kişiler bunlardır.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Geçerlilik ve Düzenlenme Şekli Nedir?
Mirastan feragat sözleşmesi bir miras sözleşmesi olduğu için, sözleşme yapanlar şu şartları taşımalıdır:
- Sözleşmenin tarafları ayırt etme gücüne sahip olmalıdır.
- Sözleşmenin tarafları ergin olmalıdır.
- Sözleşmenin tarafları kısıtlı olmamalıdır.
Bu şartların yanı sıra miras sözleşmeleri, resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmelidir. Dolayısıyla mirastan feragat sözleşmesinin Noter huzurunda yapılması gerekmektedir. Adi yazılı şekilde mirastan feragat sözleşmesi yapılması mümkün değildir.
Mirastan Feragat Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Yukarıda bahsettiğimiz şartları taşıyan yani ayırt etme gücüne sahip, ergin olan ve kısıtlı olmayan tarafların mirastan feragat sözleşmesini yaparken birlikte Noter huzurunda bulunmaları gerekmektedir. Bu sözleşme ancak hem mirasçının hem de miras bırakanın katılım sağlamasıyla bu yapılabilir. Aynı zamanda mirastan feragat sözleşmesi kişiye sıkı sıkı bağlı bir hak olduğu için tarafların sadece mirasçı ve miras bırakan olması gerekir.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Vekil Aracılığıyla Yapılabilmesi Mümkün Müdür?
Mirastan feragat sözleşmesi yapabilme hakkı kişiye sıkı surette bağlı bir haktır. Bu nedenle mirastan feragat sözleşmesi temsilci ile yapılamayacak bir iştir ve kişinin bizzat kendisi miras sözleşmesi yapılırken orada bulunmalıdır. Dolayısıyla mirasçı yerine bir başkası yahut miras bırakan yerine temsilcisinin işbu sözleşmeyi yapmaya yetkisi yoktur.
İvazlı Mirastan Feragat Sözleşmesi Alt Soyu Kapsar Mı?
TMK m. 528 hükmü uyarınca ivazlı (yani karşılığında bedel alınan) mirastan feragat sözleşmelerinde, sözleşmede aksi yönde bir hüküm bulunmadığı müddetçe, mirastan feragat altsoyu da etkileyecektir. Yani ivazlı feragat sözleşmesinde, feragat eden mirasçının çocukları da miras bırakana mirasçı olamayacaktır. Ancak mirasçı ile miras bırakan yapılan mirastan feragat sözleşmesinde bu durumun aksi yönünde anlaşarak, altsoyun mirastan hak kazanmasını sağlayabilmektedir.
İvazsız Mirastan Feragat Sözleşmesi Alt Soyu Kapsar Mı?
Mirasçı ivaz olmaksızın mirastan feragat etmiş ise mirastan feragat altsoyu kapsamaz. Altsoy miras bırakana mirasçı olmaya devam eder.
Herhangi bir bedel kararlaştırılmaksızın yapılan ivazsız mirastan feragat sözleşmelerinde feragat, altsoyu kapsamayacaktır. Bu bakımdan altsoy miras bırakana mirasçı olmaya devam edecek ve feragat yalnızca mirastan feragat eden mirasçı üzerinde sonuç doğuracaktır. Mirasçı ile miras bırakan arasında bu durumun aksinin kararlaştırılıp kararlaştırılamayacağı tartışmalıdır. Ancak yargı kararlarındaki baskın görüşe göre ivazsız mirastan feragat sözleşmesinde altsoyun da mirastan feragat etmiş olduğu kararlaştırılamaz.
Mirastan Feragat Sözleşmesinden Dönmek Mümkün Müdür?
Hem miras bırakanın hem de feragat eden mirasçının mirastan feragat sözleşmesinden dönme hakları bulunmaktadır.
Miras sözleşmesi gereğince sağlararası edimleri isteme hakkı bulunan taraf, bu edimlerin sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi veya güvenceye bağlanmaması hâlinde borçlar hukuku kuralları uyarınca sözleşmeden dönebilir. Örneğin; mirasçı ivazlı feragat sözleşmesindeki edimi yerine getirmiyorsa miras bırakan mirastan feragat sözleşmesinden dönebilmektedir. Kanun bu bakımdan feragat eden kişiye iki hak tanımaktadır. Feragat sözleşmesi yapan ancak sözleşmeden dönmek isteyen mirasçı, diğer mirasçılara saklı paylarını karşılayacağı oranda aldığı ivazı geri ödeyerek veya ivazın tamamını geri vererek tek taraflı olarak cayar ve yeniden mirasçılık sıfatı kazanır.
Ayrıca miras bırakan ile mirastan feragat eden kişinin, miras bırakan henüz sağken aralarında anlaşarak miras sözleşmesinden dönmeleri her zaman mümkündür. Bu sözleşme yazılı şekil şartına bağlıdır. Resmi şekil şartı, mirastan feragat sözleşmesinin fesih için gerekli değildir.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Sonuçları Nelerdir?
Eğer taraflar arasında ivazsız mirastan feragat sözleşmesi yapıldıysa mirasçılık sıfatını kaybeden mirasçının miras borçlarına karşı sorumluluğu da kalmayacaktır. Zira bu durumda mirasçılık sıfatının kaybedilmesiyle miras üzerinde hak iddia edilemeyeceği gibi mirastan kaynaklanan yükümlülükleri de yerine getirmesi feragat eden mirasçıdan istenemeyecektir.
Mirastan feragat sözleşmesinin ivazlı şekilde yapılması sonucunda tereke borçlarından nasıl diğer mirasçılar sorumlu ise mirastan feragat eden mirasçıda sorumlu olacaktır. Ancak bu sorumlu olacağı bedel sınırlandırılmıştır. Mirasın açılmasıyla ortaya çıkan tereke borçlarından feragat eden mirasçı; miras bırakanın ölümünden itibaren 5 yıl içerisinde mirastan feragat karşılığında aldığı kazanımların mirasın açılması durumundaki zenginleşme tutarı kadar tereke borcundan sorumludur. Aynı zamanda tutarının belirtildiği gibi bu sorumluluğun olması içinde yine belirli şartlar öngörülmüştür. Bu duruma göre; tereke borçlarının mirasın tümü karşılamıyorsa ve mirasçılarında borçları ödemeye gücü yok ise mirastan ivazlı şekilde feragat eden mirasçının tereke borcundan sorumluluğu doğar.
Mirastan Feragat Sözleşmesi İptal Edilebilir Mi?
Mirastan feragat sözleşmesi iptali, feragat sözleşmesinin şekle aykırılığı ve ehliyet eksikliği hallerinde yapılması durumunda mümkündür. Ayrıca sözleşmeler hukuku bakımından irade sakatlığı halleri de bu sözleşmenin iptaline sebebiyet vermektedir. O halde mirastan feragat sözleşmesinin iptal edilebileceği halleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Feragat sözleşmesinin şekle aykırılığı.
- Sözleşme taraflarının veya taraflardan birinin ehil olmaması.
- Sözleşmenin bir irade sakatlığı(hata, hile ve korkutma) sonucu yapılmış olması.
- Aşırı yararlanma (gabin) hali. (Eğer aşırı yararlanma sonucu karşılıklı edimler arasında aşırı bir fark oluşmuşsa bu durumda da feragat sözleşmesi iptal edilebilir durumdadır.)
Mirastan feragat sözleşmesi iptali bu saydığımız hallerde iptal edilebilirliğin öğrenilmesinden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde miras bırakanın son yerleşim yerinin bağlı bulunduğu yargı çevresinde dava edilmelidir. Bu şekilde mirastan feragat sözleşmesi iptali mümkündür.
Ayrıca taraflar her iki taraf da hayattayken yapacakları yazılı bir mirastan feragat sözleşmesini sona erdirme sözleşmesiyle de feragat sözleşmesine son verebilirler. Mirastan feragat nasıl olur, mirastan feragat sözleşmesi nasıl hazırlanır, mirastan feragat sözleşmesi zamanaşımı ve mirastan feragat sözleşmesi iptali konularında bilgi almak için bize ulaşın.
[widget-129]
