- Konu Başlıkları
- İstihkak Davası Nedir?
- Hangi Haller Sebebiyle İstihkak Davası Açılabilir?
- Hacizde İstihkak Kaç Şekilde Olabilmektedir?
- İstihkak İddiasına Konu Malın Üçüncü Kişinin Elinde Bulunması Halinde Ne Olacaktır?
- Hacizli Malın Borçlunun Elinde Bulunması Halinde İstihkak İddiası Nasıl Öne Sürülür?
- Öne Sürülen İstihkak İddiasına İtiraz Edilebilir Mi?
- İstihkak İddiasına Süresinde İtiraz Edilmezse Ne Olur?
- İstihkak İddiasına Süresinde İtiraz Edilirse Ne Olur?
- Hacizli Malın Borçlunun Elinde Olması İle 3. Kişinin Elinde Olması Durumunda Oluşan Farklar Nelerdir?
- İcra Mahkemesi Takibin Ertelenmesine Veya Devamına Karar Verdiğinde Ne Olur?
- İstihkak Davasını Kimler Açabilir?
- İstihkak Davası Kime Karşı Açılabilir?
- İstihkak Davası Ne Zamana Kadar Açılabilir?
- İstihkak Davası Devam Ederken Malların Satışı Talep Edilebilir Mi?
- İstihkak Davası Hangi Mahkemede Açılır?
- İstihkak Davasının Kabul Edilmesinin Sonuçları Nelerdir?
- İstihkak Davasının Reddedilmesinin Sonuçları Nelerdir?
İstihkak Davası Nedir?
Bir borçlu hakkında haciz yapıldığı zaman, borçlunun olduğu düşünülen bir mala haciz konulur ve borçlu yahut bir başka üçüncü kişi o malın üçüncü kişiye ait olduğunu iddia ederse, bu malın mülkiyetinin belirlenmesi için açılan davaya istihkak davası denir. Bu durumda mal üzerinde istihkak iddiasında bulunan kişinin açacağı dava istihkak davasıdır.
Hangi Haller Sebebiyle İstihkak Davası Açılabilir?
İstihkak davası hukukumuzda birçok farklı nedene dayalı olarak açılabilmektedir. Bunlardan biri yukarıda anlattığımız üzere icra hukukundaki haciz uygulamasından kaynaklanan istihkak davasıdır. Bunun dışında; malik olunan mal rıza dışı elden çıktığında, tereke malını elinde bulunduran kişiden bu mal alınmak istendiğinde de istihkak davası açılabilmektedir.
Hacizde İstihkak Kaç Şekilde Olabilmektedir?
Hacizde istihkak konusu bakımından istihkak iddiasına konu malın kimin elinde bulunduğuna göre ikili bir ayrıma gitmek gerekmektedir. hacizde istihkak da iki şekilde meydana gelebilmektedir ve bu haller şunlardır:
- Malın borçlunun elinde olması veya borçluya birlikte üçüncü kişinin elinde olması hali.
- Malın tamamen üçüncü kişinin elinde olması hali.
İstihkak İddiasına Konu Malın Üçüncü Kişinin Elinde Bulunması Halinde Ne Olacaktır?
Haczedilen mal üçüncü kişinin elindeyse ve bu malda o üçüncü kişinin istihkak iddiası bulunuyorsa o mal haczedilir ancak üçüncü kişinin elinden alınamaz. Ancak üçüncü kişinin malı teslim etmek istemesi durumunda ise mal fiilen haczedilebilmektedir. İstememesi durumunda ise mal, yediemin olarak üçüncü kişiye bırakılmaktadır. Malın üçüncü kişinin elinde bulunduğu durumda malın aslında borçluya ait olduğunu bunu iddia eden alacaklının ispatlaması gerekmektedir. İcra müdürü, üçüncü kişinin istihkak iddiasını iki tarafa da bildirir.
Üçüncü kişinin elindeki mal haczedildiğinde alacaklıya istihkak davası açması için 7 günlük süre tanınmaktadır. Eğer alacaklı bu 7 günlük süre içerisinde istihkak davası açmaz ise istihkaka konu edilen mal üzerindeki haciz kaldırılmaktadır. Süresinde dava açmayan alacaklı üçüncü kişinin istihkak iddiasını kabul etmiş sayılır. Malın tamamen üçüncü kişinin elinde olması durumunda açılacak olan istihkak davasında davacı alacaklı davalı ise malı elinde bulunduran üçüncü kişidir. Mal üçüncü kişinin elinde olduğu zaman istihkak davası açılması halinde takip kendiliğinden durmaktadır.
Hacizli Malın Borçlunun Elinde Bulunması Halinde İstihkak İddiası Nasıl Öne Sürülür?
Borçlunun elinde bulunan bir mal haczedilirken, borçlu o malı başkasının mülkü veya rehni olarak gösterirse veya üçüncü kişi tarafından bu iddia öne sürülürse, icra müdürü bu iddiayı tutanağa geçirir. Bir malın haczedildiğini öğrenen borçlu veya üçüncü kişi haciz öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde istihkak iddiasında bulunmalıdır. Aksi halde aynı takipte bu iddiasını ileri sürme hakkını kaybeder.
Öne Sürülen İstihkak İddiasına İtiraz Edilebilir Mi?
İstihkak iddiasına karşı itiraz etmek mümkündür. Öne sürülen istihkak iddiasına karşı itiraz edilebilmesi için alacaklı veya borçluya 3 günlük süre tanınmıştır.
İstihkak İddiasına Süresinde İtiraz Edilmezse Ne Olur?
Alacaklı veya borçlu, kendisine verilen 3 günlük süre içinde üçüncü kişinin istihkak iddiasına karşı itiraz etmezse istihkak iddiasını kabul etmiş sayılırlar. Bu durumda mal, üçüncü kişinin iddia ettiği hak ile birlikte işlem görür. Bu iddia mülkiyet iddiası ise o mal üzerindeki haciz kalkar ve mal üçüncü kişiye verilir.
İstihkak İddiasına Süresinde İtiraz Edilirse Ne Olur?
Alacaklı veya borçlu, kendisine verilen 3 günlük süre içinde üçüncü kişinin istihkak iddiasına itiraz ederse, icra müdürü bu konuda bir karar veremez ve itiraz hakkında bir karar vermesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
Dosyayı alan icra mahkemesi, ilk önce takibin devamı veya ertelenmesi hakkında karar verir. İcra mahkemesi bu durumda kural olarak takibin ertelenmesine karar verir ve bu halde üçüncü kişiden teminat alır.
Hacizli Malın Borçlunun Elinde Olması İle 3. Kişinin Elinde Olması Durumunda Oluşan Farklar Nelerdir?
Hacizde istihkak davasında malın kimin elinde olduğuna göre değişen bazı durumlar bulunmaktadır. Bu farklılıklar şu şekildedir:
|
Malın Borçlunun Elinde Olması Halinde |
Malın Üçüncü Kişinin Elinde Olması Halinde |
|
İstihkak davasını üçüncü kişi açar. |
İstihkak davasını alacaklı açar. |
|
İspat yükü borçludadır. |
İspat yükü alacaklıdadır. |
|
İstihkak davasına özel tazminat kalemleri vardır. |
İstihkak davasına özel tazminat olmaz. |
|
Takibin durmasına mahkeme karar verir. |
Dava açıldığında takip kendiliğinden durur. |
İcra Mahkemesi Takibin Ertelenmesine Veya Devamına Karar Verdiğinde Ne Olur?
Üçüncü kişi, takibin ertelenmesi veya devamına ilişkin icra mahkemesi kararının kendisine tefhim veya tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde aynı mercide istihkak davası açabilir. Eğer üçüncü kişi bu kararın tefhim veya tebliğinden itibaren 7 gün içinde istihkak davası açmazsa, haciz koyduran alacaklıya karşı istihkak iddiasından vazgeçmiş sayılır ve alacaklı o malın satılmasını isteyebilir.
İstihkak Davasını Kimler Açabilir?
İstihkak davasında davacı ve davalının kim olacağı, haczedilen malın haciz anında kimin elinde bulunduğuna bağlı olarak değişecektir. İstihkak davasının davacısı; mal borçluda ise üçüncü kişi, mal üçüncü kişide ise alacaklıdır.
İstihkak Davası Kime Karşı Açılabilir?
İstihkak davasında davacı ve davalının kim olacağı, haczedilen malın haciz anında kimin elinde bulunduğuna bağlı olarak değişecektir. İstihkak davasının davalısı; mal borçluda ise alacaklı, mal üçüncü kişide ise üçüncü kişidir.
İstihkak Davası Ne Zamana Kadar Açılabilir?
Hacizde istihkak durumunda aşamalara göre birden fazla süre söz konudur. Bu süreler şu şekildedir:
- İstihkak iddiasını öne süre süresi haczin öğrenilmesinden itibaren başlar ve bu günden itibaren 7 gün içerisinde istihkak iddiası öne sürülmelidir.
- İstihkak iddiasına itiraz etme süre iddianın taraflara bildirilmesinden itibaren başlamaktadır. İstihkak iddiasına itiraz edecek kişi istihkak iddiasının kendisine bildirilmesinden itibaren 3 gün içerisinde itiraz etmelidir.
- İstihkak davasını açma süresi takibin devamına ilişkin kararın taraflara tebliği- tefhimi ile başlamaktadır. İstihkak davası bu kararın tebliğ veya tefhiminden itibaren 7 gün içinde açılmalıdır.
İstihkak Davası Devam Ederken Malların Satışı Talep Edilebilir Mi?
Ortada istihkak iddiasının varlığı durumunda ve istihkak davası karara bağlanmadığı sürece mallara ilişkin satış istenemez. Bu durumda istihkaka konu mallardan ötürü takipte satış isteme süreleri durmaktadır.
İstihkak Davası Hangi Mahkemede Açılır?
İstihkak davası bakımından görevli mahkeme İcra Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise söz konusu icra takibini yapan icra dairesinin bağlı bulunduğu yer İcra Hukuk Mahkemesi’dir. Bu nedenle dava istihkak iddiasının doğduğu icra dosyasının bulunduğu yer İcra Hukuk Mahkemesi’nde açılmalıdır.
İstihkak Davasının Kabul Edilmesinin Sonuçları Nelerdir?
İcra mahkemesi davacı üçüncü kişiyi haklı görürse davayı kabul eder. Mal üçüncü kişinin iddia ettiği hakka zarar gelmemek üzere haczolunur, mülkiyet hakkı söz konusu ise haciz kalkar. Bu durumda, itiraz eden alacaklı veya borçlunun kötüniyetli olduğu tespit edilirse aleyhlerine haczolunan malın değerinin %15’inden az olmamak üzere tazminata hükmolunur.
İstihkak Davasının Reddedilmesinin Sonuçları Nelerdir?
İcra mahkemesi üçüncü kişinin istihkak davasını haksız bulursa, istihkak davasının reddine karar verir. Bu kararla mal üzerindeki haciz kesinleşir ve daha önce takibin ertelenmesine karar verilmişse, bu karar kalkar. Takibin ertelenmesine karar verilmişse, bu dava dolayısıyla alınması geciken miktarın %20’sinden az olmamak üzere davacı aleyhine tazminata hükmedilir.
[widget-129]
